Informacje
Godziny otwarcia
poniedziałek
10.00-13.00
wtorek-niedziela
11.00-18.00
Kontakt
Telefon
(17) 749 38 62
Email
wycieczki@zamek-lancut.pl
Lokalizacja
ul. Zamkowa 1, 37-100 Łańcut

 

 

 

Image alt
Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Antoniego Dudę - Dziewierza – Dyrektora Muzeum

 

wydarzenie
;

W dniu 21 października 2022 r. odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Antoniego Dudę - Dziewierza – Dyrektora Muzeum - Zamek w Łańcucie w latach 1952-1972. Tablica znajduje się w holu obok Sekretariatu Muzeum.

 

W wydarzeniu wzięli udział Zuzanna Guzel - Szczepiórkowska - wnuczka Antoniego Dudy - Dziewierza, Jerzy Żurawski - ówczesny zastępca Dyrektora Muzeum - Zamek w Łańcucie oraz zaproszeni goście.

 

Antoni Duda - Dziewierz (13.06.1896 - 09.01.1979)

 

Urodził się w Puszczy Mariańskiej koło Skierniewic. Pochodził z wielodzietnej rodziny (11 starszych braci). Syn nauczyciela.

 

W dzieciństwie był świadkiem burzliwych wystąpień rewolucyjnych przeciw caratowi (1905-1907) w których uczestniczyli jego starsi bracia. W 1916 r. wstąpił do PPS, w której działał aktywnie do wybuchu II wojny światowej. Pracował jako wiejski nauczyciel.

 

Jesienią 1918 r zaciągnął się do Wojska Polskiego. Służył w pułku kawalerii. Brał udział w walkach w Galicji. W sierpniu 1920 r. uczestniczył w bitwie o Warszawę.

 

Od 1922 do 1929 pracował w Elektrowni Warszawskiej w Wydziale Obrachunkowym.

 

W kwietniu 1925 r. zawarł związek małżeński z Sabiną Cetner. Rok później został ojcem córki Agnieszki.

 

W latach 1922-36 był współorganizatorem, a następnie pierwszym administratorem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu. W 1927 r. - współzałożycielem Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Lokatorów WSM „Szklane Domy”, Spółdzielni Spożywców „Gospoda Spółdzielcza”.


Po przeniesieniu służbowym, w latach 1936-38 administrował osiedlem Towarzystwa Osiedli Robotniczych (TOR) na Kole.
Jako działacz PPS został zmuszony przez władze sanacyjne do opuszczenia Warszawy. Przeniósł się z rodziną do Lwowa, gdzie w maju 1939 r. został zarządcą, a następnie dyrektorem ds. administracyjnych szpitala Ubezpieczalni Społecznej przy ul. Kurkowej (przemianowanego wkrótce na Szpital Wojenny). W czerwcu 1940 r. osadzony przez NKWD w więzieniu na Brygidkach, skąd wyszedł 23.06.1941 r. jako jeden z nielicznych ocalonych.

 

Po powrocie do Warszawy, zimą 1941 r. otrzymał zatrudnienie w Wydziale Opieki Społecznej Zarządu Miejskiego. W latach 1942-45 pełnił funkcję kierownika Schroniska dla Starców i Kalek w Górze Kalwarii, co umożliwiło wsparcie działań konspiracyjnych.

 

Po zakończeniu wojny został skierowany z rekomendacji PPS na Ziemie Odzyskane. W Elblągu i Olsztynie (1945-46) organizował samorząd miejski, spółdzielczość mieszkaniową, spółdzielczość spożywców. Jako działacz lewicowy aktywnie budował struktury PPS na Wybrzeżu. W okresie 06.1945- 07.1946 pełnił urząd Przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej Elbląga. Jako Pełnomocnik Wojewódzki Rządu do Walki z Analfabetyzmem zaangażował się w organizację szkolnictwa w obrębie Elbląga, Sopotu, Gdańska i Gdyni.

 

W sierpniu 1946 r. został powołany na stanowisko przewodniczącego Prezydium Gdańskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej, które sprawował do maja 1950 r. Po zjednoczeniu partii członek gdańskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Podczas pracy w Gdańsku angażował się m.in. w budowę osiedli mieszkaniowych, rozbudowę bazy szkolnej, tworzenie przedszkoli itp.
Po zwolnieniu ze stanowiska (reorganizacja rad narodowych w 1950 r.) działał w Gdańskim Okręgu Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, a w latach 1951 -1952 zarządzał uzdrowiskiem w Świeradowie.  

 

Był zawsze w centrum spraw związanych z odbudową i rozbudową kraju. Dał się poznać jako dobry organizator i zarządca, ofiarny i energiczny działacz. Jednak cechy te uwidoczniły się ze szczególną siłą w Łańcucie, gdzie objął w październiku 1952 roku stanowisko dyrektora Muzeum w dawnym zamku Potockich, zaniedbanym w okresie powojennym.
Przez szereg lat prowadził prace remontowe i konserwacyjne, doprowadzając obiekt do świetności.

 

W trudnych latach 50-tych wykazał się wspaniałym zmysłem organizacyjnym i zdolnością pozyskania współpracowników do realizacji ważnego celu. Wyremontowano przeciekające dachy. Następnie rozpoczęto walkę o usunięcie grzyba – wymieniono uszkodzone posadzki, ściany i stropy, założono instalację centralnego ogrzewania, przeprowadzono kapitalny remont instalacji wodno-kanalizacyjnej. Naprawiono ogrodzenie, wzmocniono mury fosy. Po usunięciu lokatorów, przebudowano oranżerię, a w części zamku urządzono hotel. Szereg lat trwały wytężone prace konserwatorskie. Zbiory uzupełniano drogą wypożyczeń i zakupów.

 

Potrafił przyciągnąć wspaniałych fachowców i pasjonatów pracy na rzecz Muzeum, które za czasów jego zarządzania osiągnęło szczyty popularności. Był orędownikiem ratowania zabytków kultury cerkiewnej Rzeszowszczyzny. Utworzył na terenie Muzeum Wojewódzką Składnicę Zabytków Ruchomych i powołał Wojewódzką Pracownię Konserwatorską. Współinicjował w 1961 r. Dni Muzyki Kameralnej.
Równocześnie z pracą w Łańcucie współorganizował Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu.

 

W 1960 roku, po pożarze zamku w Malborku, z rekomendacji prof. Lorentza, powierzono mu kierowanie pracami przy jego odbudowie i przygotowanie warunków do otwarcia w zamku placówki muzealnej. Skuteczność i jakość realizacji odbudowy zdobyła uznanie zarówno miejscowych jak i centralnych władz.

 

W latach 1963-1969, sprawując nadal swe funkcje w Łańcucie, pełnił obowiązki pełnomocnika Ministra Kultury i Sztuki ds. zabezpieczenia i konserwacji Zamku w Krasiczynie. Z jego inicjatywy podjęto prace zabezpieczające i rekonstrukcyjne, opracowano szczegółową dokumentację zamku, przeprowadzono badania architektoniczne i archeologiczne, wykonano szereg prac konserwatorskich i w 1967 r obiekt został przygotowany do zorganizowania muzeum.

 

W przeworskim Pałacu Lubomirskich powstała, pod jego kuratelą, filia muzeum zamku w Łańcucie. Odrestaurowano obiekt, wyposażono w meble, zadbano o park i powozownię.
Rozpoczął również porządkowanie terenu pałacu Czartoryskich w Sieniawie.

 

Po odejściu - w wieku 76 lat - na emeryturę, w październiku 1972 roku, nadal pracował społecznie. Wszedł w skład Rady Programowej Muzealnictwa (02.1973), Polskiego Komitetu Narodowego ICOM (11.1972), Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Warszawy (wiceprezes do 1976 r.). W latach 1972-79 działał w Społecznym Komitecie Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie i Komitecie Ochrony zabytkowego cmentarza na Powązkach.

 

tekst: Zuzanna Guzel – Szczepiórkowska, wnuczka Antoniego Dudy - Dziewierza

 

A. DD

 

s1

 

Autor projektu tablicy: Wrzesław Żurawski, autor plakiety z wizerunkiem Dyrektora Antoniego Dudy - Dziewierza: Jan Żurawski, autorka tekstu na tablicy: Zuzanna Guzel - Szczepiórkowska.

s2

 

s02

 

s3

 

s6

 

s4

 

s5

 

 

tablica3

 

tablica x

 

tablica2

 

 

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług oraz w celach analitycznych i marketingowych. Możesz określić warunki przechowywania i dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce lub zaakceptować wszystkie pliki cookies. Aby uzyskać więcej informacji, zapoznaj się z naszą "Polityką prywatności"
Akceptuję