Tytuł: Żyrandol
Rodzaj obiektu: żyrandole
Wytworzenie obiektu - organizacja / wytwórnia: nieznany
Datowanie opisowe: XIX wiek
Wytworzenie obiektu - miejsce: nieznane
Technika: formowanie > formowanie hutnicze
Tworzywo: przetworzony > metal; nieorganiczny > kamień szlachetny lub ozdobny > kryształ
Słowa kluczowe: wnętrza; Potocki; Łańcut; oświetlenie; żyrandole
Nabycie - sposób: decyzja administracyjna
Nota popularyzatorska:
Żyrandol oświetlający Pokój Bilardowy na I piętrze zamku pochodzi z kolekcji Potockich, wykonany jest ze szkła kryształowego, pochodzi z końca XIX wieku. Prawdopodobnie jest to wyrób angielski, zelektryfikowany, osiemnastoświecowy, dwukondygnacyjny. Elementy konstrukcyjne metalowe, zakończone tulejkami z mlecznego szkła, z żarówkami na okrągłych profitkach wykonanych z cienkiego szkła ze złoconym brzegiem. W żarówkach światło jest emitowane przez rozgrzany (wyniku przepływu prądu) żarnik wolframowy. Druga kondygnacja to sześć ramion wygiętych, oszlifowanych skośnie, zakończonych tulejkami z żarówkami. Całość żyrandola zdobi (od góry do dolnych ramion) dwanaście sznurów z prostokątnymi kryształami o szlifie schodkowym. Trzon i ramiona zdobią słupkowe wisiory z kryształu o trójkątnym zakończeniu. Żyrandol jest to rodzaj świecznika wiszącego, montowanego do sufitu pomieszczenia. Jego historia zaczyna się już średniowieczu, gdzie w sztuce sakralnej i w zamkach był używany do oświetlania dużych pomieszczeń. Były to niezbyt skomplikowane konstrukcie mające kształt drewnianego krzyża przymocowanego do sufitu, z ramionami na których umieszczano świece. Żyrandole krzyżowe były drewniane, a z biegiem czasu pojawiły się konstrukcie z kutego z żelaza w kształcie koła i brązu. Okrągłe, obręczowe żyrandole wzorowane były na kole, gdzie do obręczy były przymocowane ramiona na świece a z czasem bogato zdobione wisiorkami kryształowymi
Przemysław Kucia
