Dyrektorzy

Pistolet kapiszonowy odtylcowy, krótka. broń palna. Słowo pistolet najprawdopodobniej ma swoje korzenie w języku czeskim (pistola) i oznaczało używaną w okresie wojen husyckich broń palną o małym kalibrze, którą można było utrzymać (użyć) jedną ręką. Pistolety stosowała bardzo chętnie kawaleria / jazda, gdzie umieszczane były w olstrach po obu stronach szyi konia. Pistolet znajdujący się w zbiorach Muzeum – Zamek w Łańcucie reprezentuje broń odtylcową, która w sposobie działania jest stosowana do dnia dzisiejszego. Wprowadzenie broni odtylcowej było kolejnym „krokiem milowym” w wyścigu zbrojeń. Do tej pory na polu bitwy żołnierz musiał wstać by naładować karabin (był to dość długi proces) i będąc „bezbronnym” ukazać przeciwnikowi całą sylwetkę, co ułatwiało celowanie. Jeśli obie strony używały broni odprzodkowej różnica w szybkości oddania strzału zależała od indywidualnego wyszkolenia żołnierza. Broń odtylcowa swoją przewagę zaczęła wykazywać w 2 połowie XIX w Wojnie Krymskiej, Wojnie Secesyjnej a zwłaszcza podczas Wojny Austriacko – Pruskiej, gdzie w bitwie pod Sadową wykazała całkowitą wyższość nad dotychczas stosowaną bronią. Nasz muzealny egzemplarz pochodzi z 1 połowy XX wieku i został wytworzony przez A. V. Lebeda w Pradze, posiada mahoniowe pudło na pistolet i przybory do jego konserwacji. Wielką zaletą egzemplarza łańcuckiego jest zachowanie akcesoriów, które pomagały w czyszczeniu broni (broń źle konserwowana mogła okazać się niesprawna np. niecelna, mogło nawet dojść do rozerwania lufy / komory i spowodować śmierć użytkownika). 

Przemysław Kucia