Dyrektorzy

Twórcą lamp naftowych jest Ignacy Łukasiewicz polski farmaceuta, chemik, wynalazca i przedsiębiorca, który jako pierwszy przeprowadził destylację ropy naftowej. Pierwszą lampę Łukasiewicz opracował przy udziale blacharza Adama Bratkowskiego, skonstruowali oni lampę dość masywną, gdzie knot zanurzony w zbiorniku wyprowadzony był otworem do metalowej rurki. Siłami kapilarnymi knot zapewniał dopływ nafty i oparów które się paliły. Pierwsza lampa posiadała siłę tylko 10 – 15 świec ale w miarę postępów doprowadzono do powstania lamp jakie dziś znamy. Nowe udoskonalone lampy użyto do oświetlenia szpitala we Lwowie gdzie 31 lipca 1853 roku przeprowadzona została pierwsza operacja nocna z ich wykorzystaniem. Opisywany przedmiot to lampa mosiężna, stojąca, naftowa z kolekcji zamkowej, produkcji wiedeńskiej firmy R, Ditmar, pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Pojemnik lampy w formie spłaszczonej kuli, ozdobiony z trzech stron hermami kobiecymi przechodzącymi w wolutowe nóżki w kształcie szponu ptasiego. Nóżki są przymocowane do podstawy w formie talerzyka, zdobionego półplastycznym ornamentem geometryczno – roślinnym. Wewnątrz pojemnika zbiornik na naftę z mosiężnej blachy, z pokrętłem na knot, na którym znajduje się napis R. Ditmar, Wien. Klosz kopułowy z dwuwarstwowego nieprzezroczystego szkła w kolorze biało – zielonym, pokryty jest osłoną mosiężną (jak gdyby drugim kloszem), ażurową z wici roślinnych, górą przewężoną metalowym pierścieniem, zwieńczony koroną ze stylizowanych liści. Ponad klosz wystaje szklany komin, na którym napis „w Zawierciu ROYAL 15, Tow. Akc. Fabryki szkła. Wien”. Karl Rudolf Ditmar urodził się w 1818 roku w Prenzlau koło Szczecina. W latach 1839 – 1840 miał pierwsze kontakty z prymitywnymi lampami naftowymi. Droga do zostania jednym z wiodących producentów lamp naftowych rozpoczęła się od firmy handlującej lampami, filiżankami i malowanymi blachami przez warsztat napraw opraw oświetleniowych. W latach 50 XIX wieku (bracia Ditmar) opracowali „wiedeńską lampę moderatora. W latach 60 XIX firma zatrudniała już 400 pracowników. W roku 1879 powstała fabryka w Warszawie, a w 1890 w Mediolanie. Lampa zdobi sypialnię w Apartamencie Tureckim na parterze zamku.

Przemysław Kucia